Учебник Идо (Б. Маречек)/Kinesma leciono

Материал из Викиучебника — открытых книг для открытого мира

Kinesma leciono[править]

Kondicionalo di la verbi – условное наклонение[править]

La verbo en La kondicionalo finas sempre per "us".

Exemple: me parolus – я бы говорил tu skribus – ты бы писал lu vidus – он (а, о) бы видел (а, о) ni irus – мы бы шли vi lektus – вы бы читали li laborus – вы бы работали

A la Rusa partikulo "если" en Ido konformigar "se".

Exemple: se me vidus – если бы я видел

se tu esus – если бы ты был
se il nе venus – если бы он не пришел
se ni savus – если бы мы знали
se vi ne volus – если бы вы не хотели
se li havus – если бы они имели

Me venus a tu, se tu vartus me – я бы пришел к тебе, если бы ты ждал меня.
El esus kontenta, se el ne esus malada – она была бы довольна, если бы не была больна.
Il havus mult amiki, se il ne esus richa – он бы имел много дру­зей, если бы не был богат.

La partikulo "se" sen kondicionalo di la verbo on lektas quale Rusa partikuli "если же".

Exemple: se to esas vera – если же то правда se to esas vera – если бы то была правда.

Remarko[править]

Se la adjektivo stacas avan la substantive, qua komencesas per la silabo "a", ol povas perdar sua dezinenco "a".

Exemple: kara amiko = kar amiko; multa adepti = mult adepti

Vortifado Словообразование[править]

En Ido-linguo la nova e derivita vorti on povas formacar ek fonda vorti per specala prefixi, sufixi e dezinenci.

Ni ja savas, ke la substantivo en la singularo havas kom dezinenco "о". Роr formacado di la pluralo di la substantivo on esas justa la dezinenco "o" remplasigar per dezinenco "i".

Por farmacado dil adjektivo ek la substantivo on esas justa la dezinenco "o" remplasigar per dezinenco "a". Nova vorto recevita camaniere signifas "qua o quo esas tala, quo o quo havas tala qualeso".

Exemple:

amiko – друг
оrо – золото
gardeno – сад
laboristo – рабочий
amika naciono – дружеский народ
оrа vazo – золотая ваза
gardena urbo – садовый город
laborista klaso – рабочий класс

Se ultre dezinenco "a" on uzar la sufixo "-al-" (kune "-ala"), to on povas formacar la nova adjektivo, qua signifas "relatanta a la...", "apartenanta a la...", "dependanta de la...".

Exemple:

naciono – народ nacionala – народный
teatro – театр teatrala – театральный
lego – закон legala – законный, легальный
universala – специальный
kustumala – обычный
specala – специальный

Exerco[править]

Mea laboreyo esas fora de mea lojeyo. Vintre (=en vintro) me vehas per tramvoyo ad-en la laboreyo. Posdimeze me retrovenas per tramvoyo. La vetero esas kolda. La fenestri di la tramveturo esas klozita. Tre multa laboristi uzas la tramvoyo.

Mea laboreyo esas en preurbo. La halteyo di la tramvoyo esas precize apud mea laboreyo. Hike multa laboristi di nia fabrikerio decensas.

Somere (=en somero) me vehas per biciklo. Me atingas la laboreyo rapide. Kande me iras pede, la voyo esas tro longa.

La fervoyo servas por la cirkulado inter diversa urbi. La treno vehas plu rapide, kam tramveturo. 01 haltas en la stacioni. La staciono di ca urbo esas granda. La laboro di la fervoyisti esas tre grava e desfacila.

(La fino sequas)

Vortaro[править]

Ido Русский
voyo – дорога
fervoyo – жел. дорога
tramvoyo – трамвай
fero – железо
fervoyisto – железнодорожник
irar – идти
laborar – работать
partikulo – частица
konformigar – соответствовать
venar – приходить
lektar – читать
vidar – видеть
volar – хотеть
vartar – ждать
expektar – ожидать
aquirar – приобретать
derivita – производный
perdar – терять
formacar – образовывать
remplasigar – заменить
recevita – полученный
camaniere – таким образом
ultre – кроме (того)
relatanta – относящийся
apartenanta – принадлежащий
dependanta – зависящий
laboreyo – мастерская
lojeyo – квартира
vintro – зима
vintre – зимой
somero – лето
somere – летом
retrovenar – возвратиться
posdimeze – пополудни
tramveturo – трамвай, вагон
fabrikerio – фабрика
kontenta – довольный
malada – больной
richa – богатый
vera – правдивый
sen – без
stacar – стоять
avan – перед
komenco – начало
on – неопр. Член
on povas – можно
on devas – нужно
on esas – является
on uzas – используется
komencar – начинать
komencesaz – начинаться
dezinenco – окончание
fonda – основной
ja – уже
kom – в
justa – нужный
tala – такой
qualeso – качество
uzar – употреблять
kune – вместе
kun – с
mea – мой
lore – тогда, в то время
fora – далекий
nia – наш
hike – здесь
preurbo – предместье
precize – почти
tro – через–чур
tre – очень
biciklo – велосипед
decensar – слезать, спускаться
uzino – металлургический завод
kande – когда
cirkulado – сообщение
haltar – останавливаться
halteyo – остановка
staciono – станция
diversa – разный
desfacila – нелегкий
sequar – следовать
sequante – следовательно
servar – служить
servante – служа
atingar – достигать
pede – пешком
longa – долгий
longe – долго
plu – более
kam – чем
grava – тяжелый
duro – продолжение
fino – конец
laboro – работа
ca – этот
inter – между
treno – поезд